[Download] 1000 Kata Kamus Bahasa Jawa Terbaik dan Terlengkap

by -6201 Views
Yuk Viralkan

Kamus Bahasa Jawa
Pixabay.com

Kamus Bahasa Jawa – Bahasa Jawa atau Boso Jowo termasuk satu dari puluhan bahasa daerah di Indonesia. Digunakan oleh suku Jawa yang berada di wilayah pulau Jawa. Bahasa jawa menjadi bagian dari bentuk tradisi yang masih lestari sampai saat ini. Warisan nenek moyang yang harus kita jaga sampai masa berikutnya.

Mengapa harus bahasa Jawa?

Sebenarnya, wajib tidaknya kita mempelajari bahasa Jawa tidak lepas dari pilihan kita sendiri. Mempelajari bahasa Jawa mungkin akan bermanfaat buat mereka yang hendak pindah atau bekerja di pulau jawa. Dalam waktu cukup lama, setidaknya harus bisa menguasai bahasa penduduk lokal apalagi jika menetap dan tinggal di daerah kampong jawa. Disini tradisi dan bahasa masih kental.

Masyarakat jawa khususnya di wilayah perkampungan, masih memegang kuat tradisi bahasa Jawa khususnya bahasa Jawa krama. Tentu kita akan merasa kesulitan apabila tidak mempelajari bahasa jawa krama atau krama inggil.

Sebenarnya, tanpa harus mempelajari bahasa Jawa lewat buku, kita bisa saja menguasai bahasa meskipun sedikit. Akan tetapi, tatanan bahasa setidaknya juga harus dipahami agar penutur asli bahasa Jawa tidak merasa kesulitan atau bingung dengan apa yang kita katanya.

Apalagi jika Anda berada di suatu perkampunga yang masih kental dengan bahasa kramanya, mungkin bahasa jawa ngoko yang dipakai kuran pas atau mereka akan menganggap kurang sopan.

Jika Anda membuka kamus bahasa Indonesia, bahasa Inggris ataupun kamus bahasa Jawa, Anda akan mendapati ribuan kosakata. Sebagai pembelajar, tentu mempelajari semua kosakata dalam beberapa hari, minggu atau bahkan berbulan-bulan akan kesulitan. Itu sebabnya, pilihlah kosakata yang sering digunakan dalam kehidupan sehari-hari. Minimal mampu menyapa tetangga, teman, atau kerabat baru di pulau Jawa.

Kamus Bahasa Jawa

kamus bahasa Jawa lengkap
Pixabay.com

Penggunaan Kosakatan dan Keterangannya:

Penempatan kosakata bahasa Jawa juga sama dengan kosakata bahasa lain. Seperti misalnya dalam bahasa Inggri, bentuk kata ada yang berupa kata benda (noun), kata sifat (adjective), kata ganti (pronoun), kalimat perintah (command), kata kerja, dan sebagainya. Untuk bahasa Jawa sendiri keterangan kosakatan dapat berupa;

– Tembung Aran disingkat (t.a), adalah istilah menyatakan kata benda
– Tembung Ganti disingkat (t.g), adalah istilah menyatakan kata ganti
– Tembung Sipat disingkat (t.s), adalah istilah menyatakan kata sifat
– Tembung Pangarep disingka (t.pr), adalah istilah menyatakan kata depan
– Tembung panyambung disingkat (t.py), adalah istilah menyatakan kata sambung
– Tembung Katrangan disingkat (t.kr), adalah istilah menyatakan keadaan
– Tembung Sandhangan disingkat (t.sd), adalah istilah menyatakan kata sandang
– Tembung Kriya disingkat (t.k), adalah istilah menyatakan kata kerja
– Tembung Panguwuh disingkat (t.pw), adalah istilah menyatakan kata seru
– Tembung Wilangan disingkat (t.w), adalah istilah menyatakan bilangan (numeric)
– Karma disingkat (K)

Di bawah ini, daftar kosakata bahasa Jawa sehari-hari dengan menggunakan bahasa ngoko dan krama beserta artinya. Selamat belajar!

1. Kamus Menyebutkan Subjek (hidup)

– Saya = aku = kawulo/kulo
– Kamu = kowe = panjenengan/sampean
– Kita = awake dewe = kita
– Dia = dewek e = piyambak ipun
– Bibi = Bu dhe = bud he
– Paman = pak poh = pak poh
– Bapak = yayah
– Ibu = wibi
– Perempuan = wadon = estri
– Laki-laki = lanang = jaler / kakung

2. Kamus Bahasa Jawa menyatakan Numerial

– Satu = siji = satunggal
– Dua = loro = kalih
– Tiga = telu = tiga
– Empat = papat = sekawan
– Lima = limo = lima
– Enam = enem = enem
– Tujuh = pitu = pitu
– Delapan = wolu = wolu
– Sembilan = songo = sanga
– Sepuluh = sepulih = sedasa
– Sebelas = sewelas = sewelas
– Dua belas = rolas = kalih welas
– Tujuh belas = pitulas = pitulas
– Dua puluh = rong puluh = kaleh dasa
– Dua puluh satu = selikur = kalih dasa setunggal
– Dua puluh lima = selawe = selangkung
– Lima puluh = seket = seket
– Enam puluh = sewidak = sewidak
– Seratus = satus = setunggal atus
– Seratus satu = satus siji = setunggal atus setunggal
– Seratus dua puluh = satus rong puluh = setunggal atus kalih dasa
– Lima ratus = gangsal atus
– Seribu = sewu = setunggal ewu
– Sepuluh ribu = sepuluh ewu = sedoso ewu
– Satu juta = sayuta = setunggal yuta

3. Kamus Bahasa Jawa menyatakan Sifat

– Jauh = adoh = tebeh
– Dekat = cedak = cerak
– Kecil = cilik = alit
– Banyak = akeh = katah
– Jauh = adoh = tebeh
– Pelit = pelit
– Ramah = grapyak
– Pemarah = nesunen
– Cengeng = gembeng
– Sabar = aleman
– Pelit = cethil
– Gemuk = lemu = lema
– Tinggi = dhuwur = inggil
– Malas = kesed = lumuh
– Sehat = waras = saras
– Penakut = wedi = ajrih
– Kurang = kurang = kirang
– Kuat = kuwat = kiyat
– Dingin = adem = asrep
– Cepat = age = enggal
– Berat = abot = awrat
– Jelek = ala = awon
– Rendah = asor =awon
– Enak = enak = eca
– Kurus = gering = kera
– Kuas = jembar = wiyar

4. Kamus Bahasa Jawa menyatakan Warna, Rasa, Arah

– Manis = manis = legi
– Asam = Kecut = amia
– Pahit = pait = tikta
– Merah = abang = abrit
– Putih = putih = petak
– Kuning = kuning = jenar
– Hijau = ijo = ijem
– Hitam = ireng = cemeng
– Biru = biru = nila
– Ungu = wungu
– Utara = lor
– Selatan = kidul
– Timur = wetan
– Barat = kulon = kilen
– Kanan = tengen
– Kiri = kiwo
– Hadap = adep = ajeng
– Jalan = dalan = radinan

5. Kamus Menyataka Waktu Bahasa Jawa

– Sekarang = sak iki = sak niki
– Kemaren = wingi = dek wingi
– Besok = sesok = mbenjing
– Pagi ini = esuk iki = nembe ingjing niki
– Tadi malam = mambengi = dek sonten
– Dahulu = mbiyen = dek meniko dalu
– Baru saja = lagek = saweg
– Sepanjang pagi = kesuk = sakenjing
– Kesiangan = kawanen = kesiangan
– Kemalaman = kawengen = kedalon
– Terlalu lama = kesuwen = kegangon

6. Kamus Kata Tanya / Perintah Bahasa Jawa

Kata tanya bahasa Jawa biasanya digunakan pada awal bahkan ada juga yang berada di akhir kalimat. Ditambah dengan melengkapi tanda tanya (?). Kata tanya yang sering digunakan adalah:

– Apa = apa = menopo
– Kemana = neng endi = ten pundi
– Kapan = kapan = kapan
– Siapa = sapa = sinten
– Kepunyaan siapa = duwek e sapa
– Mengapa = nyapo = menopo
– Yang mana = sing endi = ingkang pundhi
– Bagaimana = piye = kados pundhi
– Dengan siapa = karo sapa = kaleh sinten
– Berapa = pira = pinten
– Ini = iki = meniko
– Itu = kui = niku
– Mau = gelem = kersa
– Jangan = ojo = ampun
– Berhenti = mandek = kendel

7. Kamus Bahasa Jawa Melakukan Sesuatu (Kerja)

– Pergi = lungo = tindak
– Datang = teko = rawuh
– Berjalan = mlaku
– Ikut = melu = nderek
– Makan = mangan = dhahar
– Bicara = omong = ngendika
– Bilang = ngomong = dawuh
– Melihat = ndelok = mirsani
– Membaca = moco = maos
– Mendengar = krungu = miring
– Duduk = lungguh = lenggah/pinarak
– Menanam = nandur = nanem

8. Kamus bahasa Jawa Anggota Badan

– Hati = ati = manah
– Badan = awak = salira
– Tulang = balung = tosan
– Pinggang = bangkekan = wangkingan
– Dahi = bathuk = palarapan
– Bokong = bokong = pocong
– Kumis = brengos = rawis
– Mulut = cangkem = lesan
– Dada = dha dha = jaja
– Kepala = endas = sirah
– Ubun-ubun = embun-embun = sundulan
– Gusi = gusi = wingkisan
– Hidung = irung = grana
– Dagu = janggut = kethekan
– Betis = kempol = wengkelan

Kamus Bahasa Jawa Lainnya ( tembung-tembung liyane)

– Anak-anak = anak-anak = peputran
– Ayo = ayo = manga
– Pulang = bali = mantuk
– Air = banyu = toya
– Teman = batur = rencang
– Benar = bener = leres
– Suami / istri = bojo = garwo
– Menjadi = dadi = dados
– Uang = dhuwit = arta
– Bermain = dolan = ameng-ameng
– Ingat = eling = emut
– Melewati = liwat = langkung
– Keramas= kramas = jamas
– Jual = adol = sade
– Sabung = adon = aden
– Menyambung = adu = aben
– Agama = agama = agami
– Jangan = aja = sampun
– Mengaku = ngaku = aken
– Halangan = alangan = pambengan
– Hutan = alas = wana
– Cincin = ali-ali = sesupe
– Pindah = alih = pindhah
– Bau = ambu = ambet
– Ambil = amek = mendhet
– Karena = amerga = amergi
– Singgah = ampir = pinarak
– Ada = ana = wonten
– Percaya = andel = pitados
– Pakai = anggo = angge
– Muda = anom = antara
– Baru = anyar = enggal
– Maaf = apura = apunten
– Tujuan = arah = angkah
– Nama = aran = asma
– Jarang = arang = awis
– Makna = arti = artos
– Barangkali = ayake = mbok menawi
– Kemudian = bacut = lajeng
– Hanya = bae kemawon
– Nampan = baki = panadhadan
– Pokok = baku = baken
– Kembali = bali = wangsul
– Sangat = banget = sanget
– Banjir = banjir = bena
– Bersama = bareng = sareng
– Biarlah = ben = kajenganipun
– Senjata = bedhil = senjata
– Pipa rokok = bedudan = watangan
– Beras = beras = wos
– Benang= bolah = benang
– Bedak = boreh = konyoh
– Selesai = Bubar = bibar
– Rusak = bubrah = bibrah
– Berangkat = budal = bidal
– Buka = bukak = bikak
– Gembila = bungah = bingah
– Belakang = buri = wingking
– Buruh = berah
– Butuh = butuh = betah
– Buang = buwang = bucal
– Selesai = buyar = rampung
– Berbicara = calathu = wicanten
– Cangkir = cangkir = tuwung
– Cerita = carita = cariyos
– Omongan = catiran = wicanten
– Dipegang = cekel = cepeng
– Menaruh = deleh = paring
– Tamu = dhayoh = tamu
– Lutut = dhengkul = jengkul
– Sendiri = dhewe = piyambak
– Kertas = dluwang = dlancang
– Jual = dol = sade
– Bukan = dudu = sanes
– Menyuapi = dulang = ndulang
– Saudara = dulur = dherek
– Belum = durung = dereng
– Punya = duwe = gadhah
– Ilmu = elmu = elmi
– Ikut = elu = tumut
– Repot = ewuh = ewed
– Menjauh = elih = mindah
– Telur = endog = tigan
– Beras= beras = uwos
– Gula = gulo = gendis
– Pakai = enggo = engge
– Tempat = enggon = enggen
– Muda = enom = enem
– Habisa = entek = telas
– Tunggu = eneni = entosi
– Meminjam = gadhuh = ngampil
– Api = geni = latu
– Tengkuk = githok = griwa
– Memegang = gocek = cepeng
– Bohong = guroh = dora
– Mencari = golek = pados
– Guna = guna = gina
– Tawa = guyu = gujeng
– Bulu mata = idep = ibing
– Ilmu = ilmu = elmu
– Hilang = ilang = ecal
– Ikut = melu
– Elu = tumut
– Tambah = imbuh = imbet
– Inap = inep = imbet
– Bisa = isa =saget
– Katanya = jarene = canyiosipun
– Artinya = jarwa = jarwi
– Ambil = jupuk = pendet
– Semua = kabeh = sedaya
– Kalah = kasoran = kawonan
– Seperti = kaya = kados
– Dapat dilihat = katon = katingal
– Teringat = kelingan = kemutan
– Tertinggal = keri = katun

Itu dia beberapa kosakata atau kamus Bahasa Jawa yang bisa membantu Anda belajar tentang bahasa Jawa dan artinya. Selamat mencoba!


Yuk Viralkan

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *